W ciągu ostatniego roku w całej Wielkiej Brytanii podjęto kroki by zespoły ratunkowe które wyjeżdżają do ludzi starszych zaczęły oceniać ich skalę kruchości. W społeczeństwie w którym obserwuje się ciągły wzrost ilości pacjentów w wieku podeszłym , bardzo ważnym elementem działania systemu opieki zdrowotnej jest opieka nad tymi ludźmi oraz utrzymanie tych ludzi jak najdłużej w jak najlepszej aktywności fizycznej i psychicznej. Zespół kruchości jest głównym czynnikiem powikłań występujących u osób w podeszłym wieku nierozpoznany wcześnie jest przyczyną wielu komplikacji zdrowotnych, upadków , utraty jakości życia i mobilności co wiąże za sobą wiele przyjęć do szpitala, wizyt zespołów ratunkowych jak również generuje olbrzymie koszty w systemie opieki zdrowotnej których dało by się uniknąć. Rozpoznany wystarczająco wcześnie pozwala wprowadzić odpowiednie sposoby zapobiegania dalszemu pogłębianiu się zespołu kruchości , oraz wyprowadzenia pacjenta z tego zespołu.
DLACZEGO ZESPOŁY RATOWNICTWA MEDYCZNEGO ZACZĘŁY UŻYWAĆ FRAILTY SCORE?
Zespoły ratownicze działają na pierwszej linii kontaktu z pacjentem, podobnie jak lekarze i pielęgniarki pierwszego kontaktu. Niezwykle ważnym elementem pracy z osobą w podeszłym wieku jest uchwycenie momentu w którym stan osoby w podeszłym wieku zaczyna się pogarszać. Należy pamiętać , że zespół kruchości nie jest związany z procesem starzenia się ponieważ może wystąpić znacznie wcześniej lub później niż naturalna starość. Zespół kruchości charakteryzuje się osłabieniem fizycznym, spowolnieniem, zmniejszeniem aktywności fizycznej , często również spadkiem masy ciała. Występowanie tego zespołu niesie za sobą bardzo poważne konsekwencje – niepełnosprawności, częstych hospitalizacji, upadków. Istnieje również ryzyko zwiększenia śmiertelności.
Jeżeli w odpowiednim czasie wykryje się deterioracje osoby starszej i osoba ta uzyska odpowiednią pomoc, istnieje duża szansa powrotu osoby starszej do kondycji która była punktem wyjścia w momencie rozpoczęcia zespołu kruchości co spowoduje utrzymanie tej osoby w dalszym ciągu w kondycji fizycznej odpowiedniej dla tej osoby, optymalnej jakości życia i zmniejszenie ryzyka niepełnosprawności w najbliższym czasie. Pozwoli to zarówno na zmniejszenie ryzyka późniejszych komplikacji oraz niepotrzebnych hospitalizacji, wizyt zespołów ratunkowych oraz generowaniu zbędnych kosztów przez system opieki zdrowotnej.
SKALA KRUCHOŚCI W BRYTYJSKIM SYSTEMIE RATOWNICTWA
Dla jak najbardziej efektywnej oceny kruchości pacjentów przez pracowników zespołów ratunkowych przyjęto użycie Kanadyjskiej skali Rockwood Frailty Score.

Posłużenie się tą skalą jest bardzo proste. Skala ta posiada dziewięć stopni. System opieki zdrowotnej w Wielkiej Brytanii kładzie nacisk by jak najdłużej utrzymać osoby starsze w pierwszych trzech stopniach skali kruchości:
1. Bardzo aktywny – osoba która jest aktywna fizycznie, zmotywowana i energiczna. Wykonuje bardzo często ćwiczenia regularnie i jest bardzo zdrowa i aktywna jak na swój wiek.
2. Well – Dobry – Są to osoby które nie wykazują objawów aktywnych chorób, jednak nie są tak aktywne jak osoby w punkcie pierwszym. Wykonują one pewne czynności , aktywności okazjonalnie
3. Menaging Well – dobrze sobie radzący – są to osoby które posiadają pewne problemy medyczne , jednak są one pod dobrą kontrolą, jednak te osoby nie są regularnie aktywne.
4. Vulnerable – osoba wrażliwa – osoba która nie jest jeszcze zależna od pomocy innych ludzi, jednak dzienne aktywności tych ludzi są strasznie ograniczone, osoby te są spowolniałe i mogą być podatne na zmęczenie w ciągu dnia
5. Mildly frail – lekka kruchość – osoby zakwalifikowane do tej grupy są spowolniałe i mają ograniczoną mobilność. Wymagają pomocy w pracach domowych , przygotowaniu leków, pomoc w transporcie do danych miejsc. Lekka kruchość upośledza takie czynności jak robienie zakupów, samodzielne chodzenie poza domem , prace domowe oraz przygotowanie posiłków
6. Moderately Frail – osoby z średnią kruchością potrzebują pomocy we wszystkich czynnościach poza domem jak i w utrzymaniu domu. Często osoby te maja problemy z pokonaniem schodów czy myciem się. Potrzebują również minimalnej pomocy przy wstawaniu czy przebieraniu się.
7. Severely Frail – osoby z zaawansowaną kruchością – są one całkowicie zależne od pomocy w opiece nad sobą. Pacjenci si są w stabilnej kondycji i nie są narażeni na wielkie ryzyko zgonu w ciągu najbliższych 6 miesięcy
8. Very severely Frail – osoba bardzo krucha – totalnie zależna od pomocy innych zbliżająca się do końca swojego życia. Osoba te może nie zrehabilitować się po przebyciu lekkich chorób.
9. Terminally Ill – osoba śmiertelnie chora – osoba która zbliża się do końca swojego życia (prognozowana długość życia jest krótsza niż sześć miesięcy) które nie wykazują innych objawów kruchości.

Ocena skali kruchości powinna być zawarta w dokumentacji medycznej i być przekazywana w kontakcie z innymi jednostkami służby zdrowia lub opieki socjalnej.
Informacje o skali kruchości, które przekazuje zespół ratunkowy do danej placówki służby zdrowia są używane do sporządzenia planu pomocy osobie starszej.
Zaleca się by pacjentów którzy w skali Rockwood są pomiędzy punktami 1-4 referować do lokalnych serwisów dbających o dobry stan zdrowia i samopoczucia – które potrafią zorganizować aktywności dla tych osób, utrzymując ich w dobrym stopniu aktywności i zapewniając kontakt z innymi ludźmi by zapobiec tak zwanej izolacji społecznej.
Dla pacjentów którzy znajdą się między punktami 5-6 organizuje się wiele działań w których planowaniu uczestniczy multidyscyplinarny zespół składający się między innymi z farmaceutów, fizjoterapeutów , dietetyków, osób z służb socjalnych oraz pracowników przychodni. Do zadań tej grupy osób wchodzą między innymi takie procedury jak sprawdzenia i wprowadzenia zmian w lekach które posiada pacjent, Wprowadzenie specjalnego planu opieki nad pacjentem który zawiera między innymi ocenę ryzyka upadków , odpowiedniej diety dla pacjenta. Zalecane jest również w zależności od medycznych problemów pacjenta wprowadzenie odpowiednich zaawansowanych planów opieki w przypadku danych chorób takich jak POcHP , cukrzyca, astma, demencja.
Zespoły ratunkowe które zostały wezwane do pacjenta u którego zauważyły pogłębienie kruchości jeżeli ten pacjent nie zostaje zabrany do szpitala powinien zostać on zreferowany do lekarza rodzinnego lub opieki całodobowej oraz alternatywnych serwisów które roztoczą opiekę nad pacjentem. Może to nie wiele jednak należy sobie zdać sprawę, że dzięki udzieleniu tego typu pomocy dziesiątkom pacjentów i swoistym zaopiekowaniem się nimi zyskują wszyscy. Chciałbym , żeby w Polsce kiedyś opieka nad osobami w podeszłym wieku była tak samo sprawna jak na terenie Wielkiej Brytanii
Skomentuj