NZK oraz Pit Crew Model

Nagłe zatrzymanie krążenia – stan w którym serce przestaje tłoczyć krew do jakichkolwiek części ciała i w przypadku nie udzielenia pomocy, nie rozpoczęciu uciskania klatki piersiowej w ciągu zaledwie 4,5 minuty zaczyna obumierać mózg. Aby zwiększyć szansę przeżycia osoby poszkodowanej potrzebna jest jak najszybsza pomoc zarówno świadków zatrzymania krążenia , jak i służb ratunkowych.
Według Ambulance Response Programme (ARP) – dokumentowi który reguluje i monitoruje czasy dojazdu zespołów ratunkowych do zdarzenia. Wyjazd do Nagłego Zatrzymania Krążenia (NZK) jest najwyższym priorytetem oznaczonym Kategorią pierwszą (Cat1) w najpilniejszym kodzie pilności. Oznacza to , że średni czas dojazdu zespołu ratunkowego na miejsce zdarzenia nie powinien przekraczać 7 minut a w 90% procent tych zgłoszeń maksymalny czas dojazdu nie powinien być większy niż 15 minut.
Według wytycznych mojego pogotowia do zatrzymania krążenia powinno zostać zadysponowanych minimum 4 osoby z załóg ratunkowych , Senior lub Advance Paramedic. Do takiego zdarzenia bardzo często są wysyłani wyszkoleni i wyposażeni przez pogotowie wolontariusze – Community First Responders.

Jednym z pierwszych pytań jakie zadaje operator pogotowia jest czy pacjent oddycha -jeżeli odpowiedź jest negatywna, na ekran komputera zostaje wysłana formatka która informuje operatora o następnych krokach pomocy jaką ma przekazać dla osoby zgłaszającej. W tym samym momencie program Autodispath – boot który ma za zadanie wychwycić pacjentów którzy są w stanie zagrożenia życia i natychmiast zadysponować na miejsce służby zaczyna działać – Zczytuje z komputera przybliżoną lokalizację , lub jeżeli ktoś dzwoni z telefonu stacjonarnego pełen adres. W następnych sekundach sprawdza które załogi są najbliżej zgłoszenia i dysponuje automatycznie samochód RRV oraz najbliższą wolną karetkę.
Pomoc jest już w drodze. W czasie kiedy operator instruuje jak podjąć i kontynuować reanimacje, kilku dyspozytorów uważnym okiem patrzy na to zdarzenie – dyspozytor odpowiedzialny za RRV oraz karetki szuka jeszcze dodatkowego zespołu do wysłania. Dyspozytor wysyłający personel wyższego szczebla analizuje kogo można wysłać do pomocy. Dyspozytor odpowiadający za CFR znajduje najbliższych wolontariuszy i wysyła im informacje na pager. Zwraca on uwagę jak blisko od zatrzymania krążenia znajduje się publiczny defibrylator AED. Ta informacja zostaje przesłana do operatora który , w przypadku gdy na miejscu zdarzenia jest więcej osób może polecić by ktoś się udał do punktu gdzie jest defibrylator. Zasada jest prosta osoba ta udaje się pod punkt z defibrylatorem AED łączy się z numerem alarmowym 999 informuje , że jest on mu potrzebny do zdarzenia pod adresem tym i tym w zamian otrzymuje kod dostępu i może wziąć defibrylator.
Jak więc widać na miejsce zdarzenia udają się znaczne siły i środki. W zależności od tego kto przyjedzie pierwszy będzie postępował według właściwego algorytmu.
Jeżeli na miejsce przyjedzie pierwszy CFR – kontynuuje on BLS z użyciem AED.
Jeżeli na miejsce pierwszy dojedzie samochód RRV zabezpieczy on drogi oddechowe i będzie kontynuował BLS do czasu przyjazdu kolejnego zespołu. Czasami zdarza się , że na miejscu zdarzenie znajdzie się kilka na prawdę ogarniętych osób które będą uciskały klatkę piersiową w naprawdę dobrej jakości wówczas paramedic z RRV może sobie pozwolić na założenie dostępu dożylnego np na próbę intubacji lub założenia alternatywy.

Zabiegi RKO są prowadzone według standardu Resuscitation Council które opierają się na standardach ERC i nie wiele się od nich różnią.
Zabezpieczenie przyrządowe dróg oddechowych – odbywa się za pomocą intubacji gdzie rekomendowane jest użycie Bougie – czyli długiej , giętkiej prowadnicy dla rurki intubacyjnej , lub maski krtaniowej. W większości stacji pogotowia są to rurki I-Gel. Obowiązkiem jest potwierdzenie prawidłowego założenia tych urządzeń za pomocą stałego monitoringu kapnografem.
Leki do reanimacji w moim pogotowiu znajdują się w oddzielnym Pouchu i są to 10 mililitrowe strzykawki z Adrenaliną oraz Amiodaronem – przygotowane bezpośrednio do użycia.

W ciągu ostatnich kilku lat w pogotowiach na terenie Wielkiej Brytanii zaczęto wdrażać filozofię Circle of Life – czyli kręgu życia, zapewnienie dojścia do pacjenta 360 stopni.
W tym samym czasie zaczęliśmy wykorzystywać Pit Crew model – Odpowiednie ułożenie sprzętu i przydzielenie funkcji każdemu członkowi zespołu – wyłonienie osoby odpowiedzialnej za drogi oddechowe (Paramedic) , osoby odpowiedzialnej za uciskanie klatki piersiowej i defibrylatora (Paramedic/EMT) osoby asystującej przy zabezpieczeniu dróg oddechowych, odpowiedzialnych za podawanie leków oraz uciskanie klatki piersiowej (Paramedic/EMT) oraz osoby która pełni rolę Team Leadera – osoby która czuwa nad właściwym przebiegiem RKO.

Team Leader ma do dyspozycji Cardiac Arrest Checklist. Jest to za laminowana kartka papieru która umieszczona jest w każdym pojemniku z lekami do reanimacji. Według badań przeprowadzonych na załogach funkcja osoby która odhacza i monitoruje jakość RKO, oraz dba o zapisanie czasów poszczególnych zdarzeń – eliminuje pominięcie jakiegokolwiek ważnego elementu diagnostyki i przyczynia się do podniesienia jakości RKO.
Na kartce tej znajdują się punkty co trzeba sprawdzić i na co należy zwrócić uwagę podczas Podstawowych oraz Zaawansowanych zabiegów ratowania życia, schemat postępowania przy rytmie do defibrylacji, asystolii oraz czynności elektrycznej bez tętna. Znajdziemy tutaj też listę przyczyn odwracalnych zatrzymań krążenia.
Na odwrocie tej strony znajduje się lista czynności jakie trzeba wykonać przy powrocie spontanicznego krążenia, czynności jakie należy wykonać przed transportem pacjenta do karetki oraz w czasie transportu do szpitala.
W Wielkiej Brytanii używa się już tylko elektrod samoprzylepnych. Nie spotkałem się mimo usilnych prób znalezienia defibrylatorów wyposażonych w twarde łyżki w jakimkolwiek innym miejscu niż muzeum pogotowia. Przyrząd ten niestety odszedł do lamusa.

Prosta zwykła kartka a zawiera ona wszystkie informacje dotyczące prowadzenia dobrej jakości RKO. Dzięki użyciu funkcji team leadera oraz listy jesteśmy pewni że nie pominęliśmy żadnej ważnej czynności lub obserwacji.
Według obecnych standardów jeżeli asystolia w RKO jest obecna przez ponad 20 minut prowadzenia zaawansowanych zabiegów ratunkowych i podało się przynajmniej 4 razy adrenalinę ratownicy mogą odstąpić od kontynuowania RKO i stwierdzić zgon pacjenta. W pozostałych przypadkach rekomendowany jest transport pacjenta do oddziału ratunkowego.

W przypadku zatrzymania krążenia spowodowanego urazem dużą uwagę zwraca się np na profilaktyczną dwustronną dekompresję klatki piersiowej i podanie kwasu TXA.

Urządzenia do mechanicznej kompresji klatki piersiowej

W chwili obecnej urządzenia do mechanicznej kompresji klatki piersiowej nie są jeszcze szeroko rozpowszechnione w żadnym pogotowiu brytyjskim. Jednak z czasem zyskują na popularności i stanowią coraz częstsze wyposażenie samochodów szybkiego reagowania w wielu trustach.
Niestety do dnia dzisiejszego moje pogotowie nie zdecydowało się na wdrożenie tego typu urządzeń. (Update wrzesień 2020. Epidemia Covid spowodowała, że nasze pogotowie zdecydowało o zakupie kilkudziesięciu urządzeń Lucas3 oraz zostawiło drogę do systematycznego dokupowania tych urządzeń w miarę potrzeb) Badania przeprowadzone przez kilka brytyjskich stacji pogotowia wykazały , że użycie tego typu urządzeń podczas transportu pacjenta zdecydowanie utrzymuje dobrą jakość ucisków klatki piersiowej dlatego myślę , że w niedługim czasie urządzenia te będą wdrożone do każdego pogotowia na terenie Wielkiej Brytanii.

W chwili obecnej kilka stacji pogotowia (np: London Ambulance Service, Yorkshire Ambulance Service) postanowiło wstrzymać możliwość intubacji dla zwykłych ratowników medycznych i mogą oni używać już tylko alternatywnych sposobów zabezpieczenia dróg oddechowych (najczęściej jest to maska krtaniowa I-GEL). Z drugiej strony pewne pogotowia zaczęły testować w tej chwili wideolaryngoskopy dlatego przyszłość intubacji dla ratowników medycznych w Wielkiej Brytanii stoi pod znakiem zapytania i w dużej mierze zależy to od polityki danego pogotowia.

Podsumowując postępowanie w zatrzymaniu krążenia w Polsce oraz w Wielkiej Brytanii nie różni się znacznie. Jednak jest kilka różnic:

• Dostępność defibrylatorów AED które dosłownie znajdują się wszędzie – w każdym większym sklepie, centrum handlowym , muzeum, banku. Znajdziemy je również na większości siłowni, basenie , centrum sportowym. Przy pubach, budkach telefonicznych , na przystankach autobusowych. Jest ona setki razy większa niż w Polsce- będę kiedyś chciał pokazać galerię tych urządzeń rozmieszczonych w różnych centrach miast i wiosek – ponieważ niektóre lokalizacje są przygotowane bardzo ładnie. Jak wiemy wczesna defibrylacja w rytmach do defibrylacji zwiększa szansę powrotu spontanicznego krążenia.

• Wykorzystanie do pomocy Community First Responder (CFR) -wolontariuszy, ochotników i wyposażenie ich w odpowiedni sprzęt. Tacy ludzie często na terenach wiejskich są w stanie dotrzeć na miejsce przed naszymi zespołami , skutecznie prowadzić BLS + AED do czasu przyjazdu zespołu z osobą medyczną.

• Osoba która przygląda się RKO z boku i nie bierze w nim udziału . Nadzoruje wszystkie działania medyczne, pilnuje czasu , leków , zmieniania się podczas uciskania klatki piersiowej. Dzięki tej roli możemy uniknąć wielu niedopatrzeń jakie mogą mieć miejsce podczas prowadzenia RKO i prowadzić tę czynność na naprawdę dobrym poziomie.